మంథని చరిత్ర

 మంథని చరిత్ర (అవధానుల ప్రసాద్ )

శివ పురాణంలో ఓ కథనం ప్రకారం, ఒకానొకప్పుడు దండకారణ్యంలో నీటి ఎద్దడి ఏర్పడింది. సమీపంలోని ఋషిల కోరిక మేరకు గౌతమ మహర్షి వరుణుడిని ప్రసన్నున్ని చేసుకుని ఆయన అనుగ్రహంతో తన ఆశ్రమంవద్ద ఓ మడుగుని నిర్మింపజేశాడు. వరుణుడి కృపవలన ఆ మడుగులో ఎప్పుడూ నీళ్ళుండేవి. అప్పటికింకా గోదావరీ నది ఆవిర్భావం కాలేదు, గోదావరీ నదీ గర్భంలో ఈ శాఖ మడుగు నేటికీ చూడవచ్చు.కాలక్రమేణా నీటి కొరతలేని గౌతమ ఆశ్రమంలో ఎందరెందరో ఋషులు చేరడం మొదలైనది. ఓ సందర్భంలో మహర్షి శిష్యులలో ఒకరు గురువుగారి పూజార్థమై నీళ్ళు తేవడానికి వెళ్ళి మడుగులో ఋషిపత్నులు స్నానంచేస్తున్న కారణంగా నీళ్ళు తేలేకపోగా, గౌతమ మహర్షి భార్య అహల్యాదేవి స్వయంగా వెళ్ళి భర్త పూజకవసరమయ్యే నీళ్ళు తీసుకొచ్చింది. అయితే ఆమె అలా స్నానంచేస్తున్న ఋషి పత్నులను లెక్కచేయకుండా నీళ్ళు తీసుకోవడం కొందరు ఋషిపత్నులకి అవమానంగా తోచింది. వారి ఫిర్యాదు మేరకు కొందరు ఋషులు విఘ్నేశ్వరుడివద్దకి వెళ్ళి గౌతమ ఋషి ఆధిపత్యాన్ని సహించబోమని, ఆయనకెలాగైనా తెలిసివచ్చేలా చేయాలని అర్థింపసాగారు. గౌతముడి నిర్థోషిత్వాన్ని గురించి ఋషులకు సర్ది చెప్పడంలో విఫలుడయిన విఘ్నేశ్వరుడు ఋషులందరినీ శాంతపరచే ఉద్దేశ్యంతోనూ, లోకకళ్యాణార్థం ఒక చిన్న సంఘటన కల్పించాడు.విఘ్నేశ్వరుడు ఓ గోవురూపంలో గౌతముడి పంటచేలలో ప్రవేశించాడు, ఆ ఆవుని పొలమ్నుంచి బయటికి పంపే ఉద్దేశ్యంతో చేతికందిన గడ్డి పరకలు దానిపైకి విసిరి బెదిరించాడు, ఆ గడ్డి పరకలే శూలాలైనట్టు గోవు విలవిలాడి అక్కడే ప్రాణాలు విడుస్తుంది గోవు. గోహత్యా పాపం గౌతముడు చేశాడని ఆశ్రమం వదిలి వెళ్ళాల్సిందిగా ఋషులందరూ కోరతారు. గౌతముడు తన దివ్య దృష్టిద్వారా జరిగింది తెలుసుకుని, బ్రహ్మదేవుడు తన ద్వారా తలపెట్టిన "గోదావరీ ఆవిర్భావం"లో తన పాత్ర నిర్వహించడానికి ఆశ్రమం వీడి పశ్చిమంగా పయనించి "త్రయంబక" క్షేత్రంలో పరమశివుడిగురించి తపస్సు చేసి ఆయనను ప్రసన్నం చేసుకొని తనకంటిన గోహత్యాపాతకం నుంచి విముక్తి లభించేందుకని గంగని తనతో పంపమని, సదా తన ఆశ్రమంలో పూజలందుకొమ్మని వరాలడిగాడు. ఆయన కోరినట్లే శివుడు తన జటాజూటాల్లోనుంచి గంగను విడిచి గౌతముడి వెంట ఆయన కూతురు గౌతమిగా పంపాడు. గౌతముడు సాక్షాత్తు గంగాదేవిని తన కూతురు గౌతమిగా వెంటతీసుకురాగ అమె జలాల స్పర్షతోనే చచ్చిపోయిన గోవు మళ్ళీ బ్రతుకుతుంది. దాంతో గౌతముడి "గోహత్యా పాతకం" తొలగిపోతుంది. దానితోబాటే దండకారణ్య ప్రాంతంలోని జనులకు శాశ్వత జలస్రోతంగా "జీవనది" గోదావరి లభ్యమయ్యింది. ఆ మీదట గౌతముడికిచ్చిన వరాన్ని పూర్తిచేస్తూ శివుడుకూడా ఈ గోదావరీ తీరంలో "గౌతమేశ్వరుడుగా" వెలిశాడు. నేటికీ మంథనిలో గోదావరీ తీరంపై "గౌతమేశ్వర" ఆలయం ఉంది. ఈ గౌతమేశ్వరుడే నేటికీ కూడా ప్రథమారాధ్యుడై పూజింపబడుతున్నాడు.ఆది శంకరులవారి సంపూర్ణ భారత యాత్రలో భాగంగా ఆయన క్రీ.పూ. 6వ శతాబ్ధంలో "మంత్రకూటం" సందర్శించినట్లుగానూ అక్కడి వైదికుల సంస్కృతినీ, పాండిత్యాన్ని మెచ్చుకున్నట్లుగానూ ఆయన యాత్రావిశాషాలను గురించి ద్వారకాపీఠంలోనూ, పుష్పగిరిపీఠంలోనూ స్థాపించబడిన శిలాఫలకాలు తెలుపుతాయి. స్థానికుడైన "కాశె శివప్ప" క్రీ.పూ. 6వ శతాబ్ధంలో కందర్బపురం రాజైన సోమదేవర రాజుకు చెందిన పశువులు గోదావరీ తీరం వెంబడి భద్రాచలం నుంచి మంత్రకూటం వరకు మేతకు తీసుకుపోబడేవని పేర్కొన్నాడు.క్రీ.శ 1012 నుంచి 1044 వరకు దక్షిణ భారత ప్రాంతాన్ని పాలించిన మొదటి రాజేంద్ర చోళుడి కాలంలో "మంత్రకూటం" ఉనికికి సంబంధించి పురాతత్వ సాక్ష్యాలున్నాయి.ఆంధ్రదేశానికి పశ్చిమ ప్రాంతమైన కర్నాటకను పరిపాలించిన చాళుక్య రాజు త్రిభువన మల్లుడి సామంతుడైన "గుండరాజు" మంత్రకూటమును పరిపాలించాడని, ఆయన కాకతీయులకు శత్రువని, కాకతీయ రాజైన రెండవ ప్రోలరాజు "తాండూరు" వద్ద జరిగిన యుద్దంలో గుండరాజును ఓడించడతో గుండరాజు కర్నాటకకు పారిపోయాడని కాకతీయుల శిలాశాశనాలున్నాయి. ఈ తాండురు యుద్ధంగురించి నేటికీ వినిపించే జానపథ పాటలున్నాయి.ప్రతాప చరిత్రలో ఓ కథనం ప్రకారం క్రీ.శ. 1260-1270 కాలంలో కాకతీయులకు చెందిన రాణీ రుద్రమదేవి, దేవగిరి రాజైన "మహాదేవ రాజు"తో యుద్దంచేస్తూ మంథని ప్రాంతంలో గోదావరీ నది దాటి వెళ్ళి మహదేవరాజును దేవగురికోటలో బంధించిందని చెప్పబడింది. మంథని ప్రాంతంలో నేటికీ కనిపించే కాకతీయశైలిలో కనిపించే శిల్పాల్లో యుద్ధ దృశ్యాలు ఈ సంఘటనకు ప్రత్యక్ష సాక్ష్యాన్నిస్తున్నాయి.గుంటూరు జిల్లాలోని మల్కాపురంలో లభించిన ఓ శిలాశాశనం ప్రకారం కాకతీయ ప్రభువైన గణపతి దేవరాయుడు కొన్ని బ్రాహ్మణాగ్రహారాలను తన గురువుకు దక్షిణగా సమర్పించాడు. అలా తనకు లభించిన అగ్రహారాలలో ఆ గురువు మంత్రకూటం, చండ్రవల్లి, కొమ్మూరు, ఉత్తర సోమశిల లాంటి అనేక ప్రాంతాల్లో ఎన్నెన్నో శివాలయాల్ని నిర్మింపజేశాడు.క్రీ.శ. 1323లో ప్రతాప రుద్రుడి ఓటమి, మరణం తరువాత మంథని ప్రాంతాన్ని డిల్లీ పాలకుడైన "మహమ్మద్ బిన్ తుగ్లక్" మరియు ఆయన అనుయాయులు ఆక్రమిచారు. అయితే డిల్లీ నుంచి చాలా దూరమయినందున స్థానికులైన ఎందరో రెడ్లూ, వెలమలు తమ తమ ప్రాంతాల్ని స్వతంత్ర ప్రాంతాలుగా ప్రకటించుకున్నారు. అంతవరకూ సమీప ప్రాంతాల్లోని సామంతరాజులకు నాయకుడిగా వ్యవహరించిన వెలమదొర "కాపయ కాయక" తన స్వతంత్రత ప్రకటించి "మంథని" ప్రాంతాన్ని క్రీ.శ. 1334 నుంచి క్రీ.శ. 1365 వరకు పాలించాడు. ఆయనను రేచర్లకు వెలమ రాజులు హత్యచేశారని ప్రతీతి.క్రీ.శ. 1433లో బహమనీ సుల్తాను అహ్మద్ షాహ్ ఈ ప్రాంతంపై అకస్మిక దాడి జరిపి సునాసయంగా విజయం సాధించాడు, ఆయన తరువాతి బహమనీ సుల్మానులు కులీ సుతుబ్‌షాహిను ఈ ప్రాంతానికి ప్రముఖుడిగా నియమించారు. అయితే క్రీ.శ. 1518లో కులీ కుతుబ్‌షాహి తన స్వతంత్రతని ప్రటించుకుని, సమీపంలోని రామగిరి, ఓరుగల్లు కోటలను స్వాధీనం చేసుకున్నాడు.క్రీ.శ 1626 నుండి క్రీ.శ. 1672 వరకూ ఈ ప్రాంతాన్ని అబ్ధుల్లా కుతుబ్‌షాహి పరిపాలించాడు, ఈయన తన కూతురిని డిల్లీ చక్రవర్తి ఔరంగజేబు కుమారుడికిచ్చి వివాహం చేశాడు. ఆ వివాహంలో రామగిరి కోటా, ఆ చుట్టు ప్రక్కల ప్రాంతాలు కూడా వరకట్నంగా డిల్లీ రాజకుమారిడివయ్యాయి. క్రీ.శ. 1687లో దక్కను, గోల్కొండ కోటపై డిల్లీ చక్రవర్తి ఆక్రమణలో రామగిరి కోట డిల్లీవారికి సైన్య శిభిరమైంది. తదనంతరం, మొగలు చక్రవర్తుల దక్కను సుబేదారు ఒకటవ ఆసఫ్ జాహీ క్రీ.శ. 1724లో స్వాతంత్ర్యాన్ని ప్రకటించుకుని తన స్వంత రాజ్యాన్ని స్థాపించాడు. దీంతో మంథని ప్రాంతం నిజాం పాలన్లోకిచ్చింది. ఆ తరువాత మంథని 13 సెప్టెంబర్ 1948న ఆనాటి హైదరాబాదు రాష్ట్రంలో భాగంగా భారతదేశంలో విలీనమైంది.1921-1941 జనాభా లెక్కల్లో మంథనిని "పురపాలక సంఘంగా" ప్రకటించారు, తదుపరి 1951 మరియు 1961లో జరిగిన జనాబాలెక్కల్లో మంథని వరుసగా "పట్టణసమితి" మరియు "పట్టణ పురపాలక సంఘం"గా ప్రకటించారు. "ప్రభుత్వ కార్యాలయాల చట్టం, 1964" ప్రకారం మంథనిని "పంచాయితీ"గా వర్గీకరించారు. ఆ తరువాత 1970లో "తాలుకా"గానూ, అప్పటి ముఖ్యమంత్రి శ్రీ యన్.టీ.రామారావు పరిపాలనలో ప్రవేశ పెట్టబడిన నూతన నామకరణతో 1985 నుంచి మంథని "రెవెన్యూ మండలం"గా మారింది.సాంఘిక-ఆర్థిక పరివర్తనల కారణంగా వైదిక వృత్తి ప్రోత్సాహన తగ్గటంతో వైదిక అధ్యయనా ధ్యేయంతో మంథని వచ్చేవారి సంఖ్య దాదాపు శూన్యమే అయిపోయింది. 20వ శతాబ్ధపు తొలిరోజుల్లో మంథని ప్రసిద్ధ వైదిక కేంద్రంగా ఉండేది. దురదృవశాత్తు, తరువాతి కాలంలో మంథనిలో గల "వేధ పాఠశాల" పూర్తి అనాధరణకు గురైంది, తత్ఫలితంగా కాశీ, ప్రయాగ క్షేత్రాలకి మంథని నుంచి వెళ్ళే వేద పండితుల సంఖ్య శూన్యమైపోయింది. అలాగే కాలక్రమేణా జీవనోపాధి మార్గాల్లో ఏర్పడిన మార్పులతో ఓ కాలంలో బొంబాయి, నాగ్‌పూర్, పూణా వంటి పారిశ్రామిక నగరాలకు వంటవాళ్ళుగా వేదపండితులు ప్రవాసంపోవడంకూడా బ్రాహ్మణులలో పూర్తిగా శూన్యమైంది, ఇలాంటి "అంతర్బహిర్బ్రవాసాలు" బ్రాహ్మణ కుటుంబాలవరకే పరిమితంగా ఉండేది.మంథణిలో బ్రాహ్మణేతర కులాల్లో వారివారి కుల వృత్తులే జీవనాధారాలై ఉండేవి. సామాన్యంగా ప్రాంతీయులు అనుసరించే వృత్తి, వ్యాపారాలు పాతకాలమ్నాటి హిందూ సంస్కృతి ననుసరించినవారి వారి కుల వృత్తులే అయిఉండేవి. వ్యవసాయ ప్రధానమైనవి మంథనిలో లాభసాటి వ్యవసాయానికిగానీ, ఇతర పారీశ్రమిక వృత్తి ఉద్యోగాలకిగాను తావెంతమాత్రం లేకపోవడంతో "మంథని" నాటికీ నేటికీ పెద్ద తేడా ఏమీ లేదని చెప్పవచ్చు."కూచిరాజు పల్లె" సూరయ్య పల్లె" గోదావరి వరదల తరువాత పుట్టిన "గంగాపురి" లాంటి చిన్నచిన్న పల్లెలు ఇప్పుడు మంథనిలో కలిసిపోయాయి.

Read More

Mana Manthani calendar 2023

 

Read More

వినాయక పూజా విధానము

 ముందుగా కుంకుమ బొట్టు పెట్టుకుని, నమస్కరించుకుని, ఈ విధంగా ప్రార్ధించుకోవాలి.

ప్రార్థన:

శుక్లాంబరధరం విష్ణుం శశివర్ణం చతుర్భుజం
ప్రసన్న వదనం ధ్యాయేత్సర్వ విఘ్నోపశాంతయే ||
అయం ముహూర్తస్సుముహూర్తోస్తు ||

తదేవలగ్నం, సుదినం తదేవ, తారాబలం చంద్రబలం తదేవ
విద్యాబలం దైవబలం తదేవ, లక్ష్మీపతే తేంఘ్రి యుగంస్మరామి ||

లాభస్తేషాం, జయస్తేషాం, కుతస్తేషాం పరాభవః
యేషామిందీవర శ్యామో హృదయస్తో జనార్దనః ||

ఆపదామపహర్తారం దాతారం సర్వసంపదాం
లోకాభిరామం శ్రీరామం భూయోభూయో నమా మ్యహం ||

సుముఖశ్చైకదంతశ్చ కపిలో గజకర్ణకః,
లంబోదరశ్చ వికటో విఘ్నరాజో గణాధిపః
ధూమకేతుర్గణాధ్యక్షః ఫాలచంద్రో గజాననః,
వక్రతుండ శ్శూర్పకర్ణో, హేరంబః స్కంధ పూర్వజః

అష్టావష్టౌ చ నామాని యః పఠేచ్ఛృణుయాదపి
విద్యారంభే వివాహేచ ప్రవేశ నిర్గమేతథా
సంగ్రామే సర్వకార్యేషు విఘ్నస్తస్యనజాయతే
అభీప్సితార్థ సిద్ధర్థ్యం , పూజితో యస్సురైరపి,
సర్వవిఘ్నచ్చి దేత స్మై గణాధిపతయే నమః ||

(నమస్కరించుకుని ఆచమనం చేయాలి. ఎడమచేతితో ఉద్దరిణ పట్టుకుని, నీటి పాత్ర నుంచి మూడుసార్లు నీటిని కుడి చేతిలో వేసుకుంటూ కేశవాయ స్వాహా, నారాయణాయ స్వాహా, మాధవాయ స్వాహా అంటూ నీటిని తాగాలి. హస్తం ప్రక్షాళ్య అంటూ ఉద్దరిణతో నీటిని తీసుకుని చేతిని కడుక్కోవాలి.)

గోవిందాయనమః, విష్ణవేనమః, మధు సూదనాయ నమః, త్రివిక్రమాయ నమః, వామనాయనమః, శ్రీధరాయ నమః, హృషీకేశాయనమః, పద్మనాభాయనమః, దామోదరాయనమః, సంకర్షణాయనమః, వాసుదేవాయనమః, ప్రద్యుమ్నాయనమః, అనిరుద్దాయనమః, పురుషోత్త మాయనమః, అధోక్షజాయనమః, నారసింహాయనమః, అచ్యుతాయనమః, జనార్దనాయనమః, ఉపేంద్రాయనమః, హరయేనమః, శ్రీకృష్ణాయనమః.

ఉత్తిష్ఠంతు భూత పిశాచాః ఏతే భూమి భారకాః ఏతేషామ విరోధేన బ్రహ్మకర్మ సమారభే. ఓం భూర్భువస్సువః దైవీ గాయత్రీ ఛందః. ప్రాణాయామే వినియోగః |
(ప్రాణాయామం చేయాలి. నాసిక ఎడమ రంధ్రం నుంచి గాలి పీలుస్తూ, గాయత్రీ మంత్రాన్ని ఉచ్చరించాలి)

ఓం భూః, ఓం భువః, ఓం సువః, ఓం మహః, ఓం జనః ఓం తపః ఓగ్ మ్ సత్యం, ఓం తత్స వితుర్వరేణ్యం భర్గో దేవస్య ధీమహి ధియోయోనః ప్రచోదయాత్. ఓ మాపో జ్యోతీ రసోమృతం బ్రహ్మ భూర్భువస్సువరోమ్.

(దీపారాధన వెలిగించి ఈ విధంగా సంకల్పము చెప్పుకోవాలి)


సంకల్పం :

ఓం || మమోపాత్త దురితక్షయద్వారా శ్రీ పరమేశ్వర ప్రీత్యర్థం, శుభేశోభనే ముహూర్తె అద్యబ్రహ్మణః ద్వితీయపరార్దే శ్వేత వరాహకల్పే వైవస్వత మన్వంతరే, అష్టావింశతి తమే, కలియుగే, ప్రథమపాదే, జంబూద్వీపే, భరత వర్షే, భరతఖండే, మేరోర్దక్షిణ దిగ్భాగే, శ్రీశైలస్య …. ప్రదేశే (శ్రీశైలానికి ఏ దిక్కులో వుంటే ఆ దిక్కు పేరు చెప్పు కోవాలి), అస్మిన్ వర్తమాన వ్యావహారిక చాంద్రమానేన శ్రీ ప్లవ నామ సంవత్సరే, దక్షిణాయనే, వర్ష ఋతౌ, భాద్రపదమాసే, శుక్ల పక్షే, చతుర్ధ్యాం తిధౌ, స్థిర వాసరే , శుభనక్షత్ర, శుభయోగ, శుభకరణ ఏవంగుణ విశేషణ విశిష్టాయాం , శుభతిధౌ, శ్రీమాన్ … గోత్ర: … నామధేయః, శ్రీమతః …గోత్రస్య …నామధేయస్య (పూజ చేసే వారు గోత్రం, పేరు చెప్పుకోవాలి. పూజకు కూర్చున్న చిన్నారుల పేర్లు కూడా చెప్పాలి) ధర్మపత్నీ సమేతస్య అస్మాకం సహ కుటుంబానాం క్షేమ స్థయిర్య విజయాయు రారోగ్యైశ్వర్యాభి వృద్ద్యర్థం, ధర్మార్థ కామమోక్ష చతుర్విధ ఫలపురుషార్ధ సిద్ధ్యర్థం, ఇష్టకామ్యార్థ సిద్ధ్యర్థం, మనో వాంఛా ఫలసిద్ధ్యర్థం, సమస్త దురితోపశాంత్యర్థం, సమస్త మంగళా వాప్త్యర్థం, వర్షేవర్షే ప్రయుక్త వరసిద్ధి వినాయక చతుర్దీ ముద్దిశ్య, శ్రీ వరసిద్ది వినాయకదేవతా ప్రీత్యర్థం కల్పోక్త ప్రకారేణ యావచ్ఛక్తి ధ్యానావాహనాది షోడశోపచార పూజాం కరిష్యే (అంటూ కుడిచేతి మధ్యవేలితో నీళ్ళు ముట్టుకోవాలి) ఆదౌ నిర్విఘ్నేన పరిసమాప్త్యర్థం గణాధిపతి పూజాం కరిష్యే | తదంగ కలశపూజాం కరిష్యే ||

కలశపూజ: కలశం గంధ పుష్పాక్షతైరభ్యర్చ్య | తస్యోపరి హస్తం నిధాయ |
(కలశంలో గంధం, పుష్పాలు, అక్షతలు వుంచి దానిని చేతితో తాకుతూ ఈ మంత్రం చదవాలి)

Read More

వరలక్ష్మీ వ్రతకల్పము

 

వరలక్ష్మీ వ్రతకల్పము

పూజా సామగ్రి:

పసుపు, కుంకుమ, పండ్లు, పూలు, తమలపాకులు, అగరువత్తులు, వక్కలు, కర్పూరం, గంధం, అక్షింతలు, కొబ్బరికాయలు, కలశము, కలశ వస్త్రము (రవికల గుడ్డ).

అమ్మవారి ప్రతిమ లేక విగ్రహము

పంచామృతములు: ఆవుపాలు, ఆవు పెరుగు, ఆవునెయ్యి, తేనె, పంచదార

తోరము: తొమ్మిది ముడులు వేసిన తోరము. దారానికి పసుపు రాసి ఒక్కొక్క పూవు పెట్టి ఒక్కొక్క ముడి వేయవలెను. తొమ్మిది తోరములు కావాలి. ఒకటి అమ్మవారికి, ఒకటి మీకు, మిగతావి ముత్తయిదువలకు.

పసుపు ముద్దతో వినాయకుడిని చేయవలెను. ఒక పీటమీద కొద్దిగా బియ్యము పరచి, పూర్ణకుంభంలో (వెండి/ఇత్తడి/రాగి/కంచు చెంబులో) కొత్త బియ్యము వేసి, మర్రియిగుళ్ళు గాని, మామిడి ఆకులు గాని, అవి దొరకకపోతే తమలపాకులు గానీ వేసి, ఆ కుంభం మీద కొత్త రవికల గుడ్డ చుట్టిన కొబ్బరికాయ ఉంచి దానిని పీట మీద మధ్యగా ఉంచి, పూజకు సిద్ధం చేయాలి.

పూజావిధానం:

శుక్లాంబరధరం విష్ణుం శశివర్ణం చతుర్భుజం!

ప్రసన్నవదనం ధ్యాయేత్ సర్వవిఘ్నోపశాంతయే!!

దీపము వెలిగించాలి.

ఆచమ్య:

కేశవాయ స్వాహా, నారాయణాయ స్వాహా, మాధవాయ స్వాహా, గోవిందాయ నమః, విష్ణవే నమః, మధుసూదనాయ నమః, త్రివిక్రమాయ నమః, వామనాయ నమః, శ్రీధరాయ నమః, హృషీకేశాయ నమః, పద్మనాభాయ నమః, దామోరాయనమః, సంకర్షణాయ నమః, వాసుదేవాయ నమః, ప్రద్యుమ్నాయ నమః, అనిరుద్ధాయ నమః, పురుషోత్తమాయ నమః, అధోక్షజాయ నమః, నారసింహాయ నమః, అచ్యుతాయ నమః, జనార్దనాయ నమః, ఉపేంద్రాయ నమః, హరయే నమః, శ్రీకృష్ణాయ నమః..

శ్లో!! ఉత్తిష్ఠిన్తు భూతపిశాచాః యేతేభూమి భారకాః!

ఏతేషాం అవిరోధేన బ్రహ్మకర్మ సమారభే!!

(అని అక్షతలు వాసన చూచి తమ యెడమప్రక్కన పడవేయవలెను.)

 మమ ఉపాత్త దురితయక్షయ ద్వారా శ్రీ పరమేశ్వరీ ముద్దిశ్య శ్రీ పరమేశ్వరీ ప్రీత్యర్థం శుభే శోభన ముహూర్తే శ్రీ మహావిష్ణురాజ్ఞయా ప్రవర్తమానస్య ఆద్యబ్రహ్మణః ద్వితీయపరార్థే శ్వేతవరాహ కల్పే వైవస్వతమన్వంతరే కలియుగే ప్రథమపాదే జంబూద్వీపే భరతవర్షే భరతఖండే మేరోః దక్షిణ దిగ్భాగే శ్రీశైలస్య ఈశాన్య ప్రదేశే గంగాగోదావర్యోర్మధ్య ప్రదేశే...సమస దేవతా బ్రాహ్మణ హరిహ సన్నిధౌ అస్మిన్ వర్తమాన వ్యావహారిక చాంద్రమానేన .......సంవత్సరే ....ఆయనే.....ఋతౌ...మాసే.....పక్షే....తిథౌ.....వాసరే శుభనక్షత్ర శుభయోగ శుభకరణ ఏవం గుణ విశేషణ విశిష్టాయాం శుభతిథౌ అస్మాకం సహ కుటుంబానాం క్షేమస్థైర్య ధైర్య విజయ అభయ ఆయురారోగ్య ఐశ్వర్యాభి వృద్ధ్యర్ధం ధర్మార్థ కామ మోక్ష చతుర్విధ ఫలపురుషార్ధ సిధ్యార్థం ఇష్ట కామ్యార్థ సిద్ధ్యర్ధం, సత్సంతాన సౌభాగ్య శుభఫలావాప్త్యర్థం శ్రీ వరలక్ష్మీ ముద్దిశ్య శ్రీ వరలక్ష్మీ ప్రీత్యర్థం యావచ్ఛక్తి, ధ్యానావాహనాది షోడశోపచార పూజాం కరిష్యే! తదంగత్వేన కలశపూజాం కరిష్యే!

అని సంకల్పము చేసి కలశమునకు గంధాక్షతలు పెట్టి, పుష్పమును కలశములో నుంచి, చేతితో కలశమును మూసి ఈ క్రింది శ్లోకమును చదువవలెను.

శ్లో!!కలశస్య ముఖే విష్ణుః కంఠే రుద్రః సమాశ్రితః

మూలే తత్ర స్థితో బ్రహ్మ మధ్యే మాతృ గణాః స్మృతాః!!

కుక్షౌతు సాగరాః సర్వే సప్తద్వీపా వసుంధరా!

ఋగ్వేదోధయజుర్వేదః, సామవేదోహ్యధర్వణః!

అజ్గైశ్చ సహితాః సర్వే కలశాంబు సమాశ్రితాః!

ఆయాంతు శ్రీ వరలక్ష్మీ పూజార్థం దురితక్షయకారకాః

గంగేచ, యమునేచైవ గోదావరి సరస్వతీ!

నర్మదే సింధు కావేరి జలేస్మిన్ సన్నిధిం కురు!!

 కలశోదకేన దేవమాత్మానాం, పూజాద్రవ్యాణి సంప్రోక్ష్య!!

(కలశములోని ఉదకమును పుష్పముతో దేవునిపైన, తమ పైన, పూజాద్రవ్యములపైన చల్లవలెను.)

కళ్యాణీ కమలనిలయే కామితార్థ ప్రదాయినీ!

యావత్త్వాం పూజయిష్యామి శుభదే సుస్థిరోభవ!!

(అని ప్రార్థిమ్చి దేవునిపై పుష్పము నుంచవలెను)

అథ ధ్యానమ్:

పద్మాసనే పద్మకరే సర్వలోకైక పూజితే!

నారాయణ ప్రియే దేవీ సుప్రీతా భవ సర్వదా!!

క్షీరోదార్ణవ సంభూతే కమలే కమలాలయే!

సుస్థిరో భవమే గేహే సురాసుర నమస్కృతే!!

లక్ష్మీంక్షీర సముద్ర రాజతనయాం శ్రీరంగధామేశ్వరీం!

దాసీభూత సమస్త దేవ వనితాం లోకైక దీపాంకురాం!

శ్రీమన్మంద కటాక్షలబ్ధ విభవ బ్రహ్మేంద్ర గంగాధరాం!

త్వామ్ త్రైలోక్య కుటుంబినీం సరసిజామ్ వందే ముకుంద ప్రియామ్!!

శ్రీ వరలక్ష్మీ దేవతాయై నమః, ధ్యాయామి!

ఆవాహనం:

సర్వమంగళ మాంగళ్యే విష్ణువక్షస్థలాలయే!

ఆవాహయామి దేవీత్వామ్ సుప్రీతా భవసర్వదా!!

శ్రీ వరలక్ష్మీ  దేవతాయై నమః, ఆవాహయామి!

ఆసనమ్:

సూర్యాయుత నిభస్ఫూర్తే స్ఫురద్రత్న విభూషితే!

సింహాసనమిదం దేవీ గృహ్యతాం సురపూజితే!!

శ్రీ వరలక్ష్మీ దేవతాయై నమః, రత్నఖచిత సింహాసనం సమర్పయామి.

పాద్యమ్:

సువాసిత జలం రమ్యం సర్వతీర్థ సముద్భవమ్!

పాద్యం గృహాణ దేవీ త్వం సర్వదేవ నమస్కృతే!!

శ్రీ వరలక్ష్మీ దేవతాయై నమః, పాదయోః పాద్యం సమర్పయామి!

అర్ఘ్యమ్:

శుద్ధోదకమ్ చ పాత్రస్థం గంధపుష్పాది మిశ్రితమ్!

అర్ఘ్యం దాస్యామి తే దేవీ గృహాణ సురపూజితే!!

శ్రీ వరలక్ష్మీ దేవతాయై నమః,హస్తయోః అర్ఘ్యం సమర్పయామి!

ఆచమనీయం:

సువర్ణ కలశానీతం చందనాగరు సంయుతమ్!

గృహానాచమనం దేవీ మయాదత్తం శుభప్రదే!!

శ్రీ వరలక్ష్మీ దేవతాయై నమః, ముఖే ఆచమనీయం సమర్పయామి

పంచామృత స్నానం:

పయోదధి ఘృతోపేతం శర్కరా మధుసంయుతమ్!

పంచామృత స్నానమిదం గృహాణ కమలాలయే!!

శ్రీ వరలక్ష్మీ దేవతాయై నమః,  పంచామృత స్నానం సమర్పయామి

శుద్ధోదక స్నానం:

గంగాజలం మయానీతం మహాదేవ శిరస్థితమ్!

శుద్ధోదక స్నానమిదం గృహాన హరివల్లభే!!

శ్రీ వరలక్ష్మీ దేవతాయై నమః, శుద్ధోదక స్నానం సమర్పయామి

వస్త్రం:

సురార్చితాంఘ్రి యుగళేదుకూల వసనప్రియే!

వస్త్రయుగ్మం ప్రదాస్యామి గృహాన భువనేశ్వరీ!!

శ్రీ వరలక్ష్మీ దేవతాయై నమః, వస్త్రయుగ్మం సమర్పయామి

యజ్ఞోపవీతం:

తప్తహేమకృతం సూత్రం ముక్తాదామ విభూషితమ్!

ఉపవీతమిదం దేవీ గృహాణ త్వం శుభంకరీ!!

శ్రీ వరలక్ష్మీ దేవతాయై నమః, యజ్ఞోపవీతం సమర్పయామి

గంధం:

కర్పూరాగరు కస్తూరీ రోచనాదిభిరన్వితమ్!

గంధం దాస్యామ్యహం దేవీ ప్రీత్యర్థం ప్రతిగృహ్యతామ్!!

శ్రీ వరలక్ష్మీ దేవతాయై నమః, గంధం విలేపయామి

అక్షతలు:

అక్షతాన్ ధవళాన్ దేవీ శాలీయాన్ తండులాన్ శుభాన్!

హరిద్రాకుంకుమోపేతం గృహ్యతామబ్ధిపుత్రికే!!

శ్రీ వరలక్ష్మీ దేవతాయై నమః, అక్షతాన్ సమర్పయామి

ఆభరణం:

కేయూర కంకణే దివ్యే హారనూపుర మేఖలాః!

విభూషణాన్యమూల్యాని గృహాణ ఋషిపూజితే!!

శ్రీ వరలక్ష్మీ దేవతాయై నమః, ఆభరణాని సమర్పయామి

పుష్పం:

మల్లికాజాజి కుసుమైః చంపకైర్వకుళైస్తథా!

శతపత్రైశ్చ కల్హారైః పూజయామి హరిప్రియే!!

శ్రీ వరలక్ష్మీ దేవతాయై నమః, పుష్పైః పూజయామి

అథాంగపూజా!

ఓం చంచలాయై నమః పాదౌ పూజయామి

ఓం చపలాయై నమః జానునీ పూజయామి

ఓం పీతాంబదధరాయై నమః ఊరుం పూజయామి

ఓం కమలవసిన్యై నమః కటిం పూజయామి

ఓం పద్మాలయాయై నమః నాభిం పూజయామి

ఓం మదనమాత్రే నమః స్తనౌ పూజయామి

ఓం లలితాయై నమః భుజద్వయం పూజయామి

ఓం కంబుకంఠ్యై నమః కంఠం పూజయామి

ఓం సునాసికాయై నమః నాసికాం పూజయామి

ఓం సుముఖ్యై నమః ముఖం పూజయామి

ఓం శ్రియై నమః ఓష్ఠౌ పూజయామి

ఓం సునేత్రే నమః నేత్రం పూజయామి

ఓం రమాయై నమః కర్ణౌ పూజయామి

ఓం కమలాయై నమః శిరః పూజయామి

ఓం వరలక్ష్మ్యై నమః సర్వాణ్యంగాని పూజయామి

శ్రీ మహాలక్ష్మీ ప్రీత్యర్థం అష్టోత్తర శతనామ పూజాం కరిష్యే

అని సంకల్పము చేసి అష్టోత్తర నామపూజ పసుపు కుంకుమలతో గాని, పుష్పములతో గానీ చేయవలెను.

శ్రీలక్ష్మీ అష్టోత్తర శతనామావళిః

ఓం ప్రకృత్యై నమః

ఓం వికృత్యై నమః

ఓం విద్యాయై నమః

ఓం సర్వభూతహితప్రదాయై నమః

ఓం శ్రద్ధాయై నమః

ఓం విభూత్యై నమః

ఓం సురభ్యై నమః

ఓం పరమాత్మికాయై నమః

ఓం వాచే నమః

ఓం పద్మాలయాయై నమః (10)

ఓం పద్మాయై నమః

ఓం శుచ్యై నమః

ఓం స్వాహాయై నమః

ఓం స్వధాయై నమః

ఓం సుధాయై నమః

ఓం ధన్యాయై నమః

ఓం హిరణ్మయ్యై నమః

ఓం లక్ష్మ్యై నమః

ఓం నిత్యపుష్టాయై నమః

ఓం విభావర్యై నమః (20)

ఓం అదిత్యై నమః

ఓం దిత్యై నమః

ఓం దీప్తాయై నమః

ఓం వసుధాయై నమః

ఓం వసుధారిణ్యై నమః

ఓం కమలాయై నమః

ఓం కాంతాయై నమః

ఓం కామాక్ష్యై నమః

ఓం క్రోధసంభవాయై నమః

ఓం అనుగ్రహపరాయై నమః (30)

ఓం ఋద్ధయే నమః

ఓం అనఘాయై నమః

ఓం హరివల్లభాయై నమః

ఓం అశోకాయై నమః

ఓం అమృతాయై నమః

ఓం దీప్తాయై నమః

ఓం లోకశోక వినాశిన్యై నమః

ఓం ధర్మనిలయాయై నమః

ఓం కరుణాయై నమః

ఓం లోకమాత్రే నమః (40)

ఓం పద్మప్రియాయై నమః

ఓం పద్మహస్తాయై నమః

ఓం పద్మాక్ష్యై నమః

ఓం పద్మసుందర్యై నమః

ఓం పద్మోద్భవాయై నమః

ఓం పద్మముఖ్యై నమః

ఓం పద్మనాభప్రియాయై నమః

ఓం రమాయై నమః

ఓం పద్మమాలాధరాయై నమః

ఓం దేవ్యై నమః (50)

ఓం పద్మిన్యై నమః

ఓం పద్మగంథిన్యై నమః

ఓం పుణ్యగంధాయై నమః

ఓం సుప్రసన్నాయై నమః

ఓం ప్రసాదాభిముఖ్యై నమః

ఓం ప్రభాయై నమః

ఓం చంద్రవదనాయై నమః

ఓం చంద్రాయై నమః

ఓం చంద్రసహోదర్యై నమః

ఓం చతుర్భుజాయై నమః (60)

ఓం చంద్రరూపాయై నమః

ఓం ఇందిరాయై నమః

ఓం ఇందుశీతులాయై నమః

ఓం ఆహ్లోదజనన్యై నమః

ఓం పుష్ట్యై నమః

ఓం శివాయై నమః

ఓం శివకర్యై నమః

ఓం సత్యై నమః

ఓం విమలాయై నమః

ఓం విశ్వజనన్యై నమః (70)

ఓం తుష్ట్యై నమః

ఓం దారిద్ర్య నాశిన్యై నమః

ఓం ప్రీతిపుష్కరిణ్యై నమః

ఓం శాంతాయై నమః

ఓం శుక్లమాల్యాంబరాయై నమః

ఓం శ్రియై నమః

ఓం భాస్కర్యై నమః

ఓం బిల్వనిలయాయై నమః

ఓం వరారోహాయై నమః

ఓం యశస్విన్యై నమః (80)

ఓం వసుంధరాయై నమః

ఓం ఉదారాంగాయై నమః

ఓం హరిణ్యై నమః

ఓం హేమమాలిన్యై నమః

ఓం ధనధాన్య కర్యై నమః

ఓం సిద్ధయే నమః

ఓం స్త్రైణ సౌమ్యాయై నమః

ఓం శుభప్రదాయై నమః

ఓం నృపవేశ్మ గతానందాయై నమః

ఓం వరలక్ష్మ్యై నమః (90)

ఓం వసుప్రదాయై నమః

ఓం శుభాయై నమః

ఓం హిరణ్యప్రాకారాయై నమః

ఓం సముద్ర తనయాయై నమః

ఓం జయాయై నమః

ఓం మంగళాయై నమః

ఓం దేవ్యై నమః

ఓం విష్ణు వక్షఃస్థల స్థితాయై నమః

ఓం విష్ణుపత్న్యై నమః

ఓం ప్రసన్నాక్ష్యై నమః (100)

ఓం నారాయణ సమాశ్రితాయై నమః

ఓం దారిద్ర్య ధ్వంసిన్యై నమః

ఓం సర్వోపద్రవ వారిణ్యై నమః

ఓం నవదుర్గాయై నమః

ఓం మహాకాళ్యై నమః

ఓం బ్రహ్మ విష్ణు శివాత్మికాయై నమః

ఓం త్రికాల ఙ్ఞాన సంపన్నాయై నమః

ఓం భువనేశ్వర్యై నమః (108)

శ్రీ మహాలక్ష్మీ అష్టోత్తర శతనామ పూజాం సమర్పయామి

దశాంగం గుగ్గులోపేతం సుగంధం చ మనోహరమ్!

ధూపం దాస్యామి దేవేశీ గృహ్యతాం పుణ్యగంధినీ!!

శ్రీ వరలక్ష్మీ దేవతాయై నమః, ధూపమాఘ్రాపయామి

అగరువత్తి వెలిగించి ధూపము చూపవలెను

ఘృతాక్తవర్తి సంయుక్తం అంధకార వినాశకమ్!

దీపం దాస్యామి తేదేవీ గృహాణ ముదితోభవ!!

శ్రీ వరలక్ష్మీ దేవతాయై నమః,  దీపం దర్శయామి

(దీపము చూపవలెను)

నైవేద్యం షడ్రసోపేతం దధిమద్వాజ్య సంయుతం!

నానాభక్ష్య ఫలోపేతం గృహాణ హరివల్లభే!!

శ్రీ వరలక్ష్మీ దేవతాయై నమః, నైవేద్యం సమర్పయామి

నివేదనము చేసి నీటిని వదలవలెను.

పూగీఫల సమాయుక్తం నాగవల్లీ దళైర్యుతమ్!

కర్పూరచూర్ణ సంయుక్తం తాంబూలం ప్రతిగృహ్యతామ్!!

శ్రీ వరలక్ష్మీ దేవతాయై నమః, తాంబూలం సమర్పయామి

నీరాజనం సమానీతం కర్పూరేణ సమన్వితమ్!

తుభ్యం దాస్యామ్యహం దేవీ గృహ్యతాం విష్ణువల్లభే!!

శ్రీ వరలక్ష్మీ దేవతాయై నమః,  అనందమంగళ నీరాజనం సందర్శయామి

నీరాజనానంతరం శుద్ధ ఆచమనం సమర్పయామి

పద్మాసనే పద్మకరే సర్వలోకైక పూజితే

నారాయణ ప్రియే దేవీ సుప్రీతో భవసర్వదా!!

శ్రీ వరలక్ష్మీ దేవతాయై నమః,మంత్రపుష్పాణి సమర్పయామి

పుష్పము అక్షతలు ఉంచవలెను

యానికానిచ పాపాని జన్మాంతర కృతానిచ!

తాని తాని ప్రణశ్యంతి ప్రదక్షిణ పదేపదే!!

శ్రీ వరలక్ష్మీ దేవతాయై నమః,  ప్రదక్షిణం సమర్పయామి

పాపోహం పాపకర్మాహం పాపాత్మా పాపసంభవ

త్రాహిమాం కృపయాదేవీ శరణాగత వత్సలే!!

అన్యథా శరణం నాస్తి త్వమేవ శరణమ్ మమ!

తస్మాత్ కారుణ్య భావేన రక్షరక్ష జనార్దనీ!!

నమస్త్రైలోక్య జననీ నమస్తే విష్ణు వల్లభే

పాహిమాం భక్తవరదే వరలక్ష్మీ నమోనమః!!

శ్రీ వరలక్ష్మీ దేవతాయై నమః,  నమస్కారాన్ సమర్పయామి

తోరగ్రంథి పూజా!

ఓం కమలాయై నమః  - ప్రథమ గ్రంథిం పూజయామి

రమాయై నమః - ద్వితీయ గ్రంథిం పూజయామి

లోకమాత్రే నమః - తృతీయ గ్రంథిం పూజయామి

విశ్వజనన్యై నమః - చతుర్థ గ్రంథిం పూజయామి

వరలక్ష్మీ నమః - పంచమ గ్రంథిం పూజయామి

క్షీరాబ్ధి తనయాయై నమః - షష్ఠమ గ్రంథిం పూజయామి

విశ్వసాక్షిణ్యై నమః - సప్తమ గ్రంథిం పూజయామి

చంద్ర సహోదర్యై నమః - అష్టమగ్రంథిం పూజయామి

వరలక్ష్మ్యై నమః - నవమ గ్రంథిం పూజయామి

ఈ క్రింది శ్లోకము చదువుతూ తోరము కట్టుకొనవలెను.

శ్లో!! బధ్నామి దక్షిణే హస్తే నవసూత్రం శుభప్రదం

పుత్రపౌత్రాభివృద్ధించ సౌభాగ్యం దేహిమే రమే

వరలక్ష్మీ వ్రత కథ

సూత పౌరాణికుండు శౌనకుడు మొదలగు మహర్షులను జూచి యిట్లనియె – మునివర్యులారా! స్త్రీలకు సర్వ సౌభాగ్యములు గలుగునట్టి యొక వ్రతరాజంబును పరమేశ్వరుడు పార్వతీదేవికి జెప్పె దానిం చెప్పెద వినుండు, కైలాస పర్వతమున వజ్ర వైడూర్యాది మణిమయ ఖచితంబగు సింహాసనంబునందు పరమేశ్వరుడు కూర్చుండి యుండ పార్వతి పరమేశ్వరునకు నమస్కరించి దేవా! లోకమున స్త్రీలు యే వ్రతం బొనర్చిన సర్వ సౌభాగ్యంబులు, పుత్ర పౌత్రాదులం గలిగి సుఖంబుగ నుందురో అట్టి వ్రతం నా కానతీయవలయు” ననిన పరమేశ్వరుండిట్లనియె. ఓ మనోహరీ! స్త్రీలకు పుత్రపౌత్రాది సంపత్తులు గలుగంజేయం వరలక్ష్మీ వ్రతంబను నొక వ్రతంబు గలదు. ఆ వ్రతంబును శ్రావణమాస శుక్లపక్ష పూర్ణిమకు ముందుగ వచ్చెడి శుక్రవారము నాడు జేయవలయుననిన పార్వతీదేవి యిట్లనియె. ఓ లోకారాధ్యా! నీ వానతిచ్చిన వరలక్ష్మీ వ్రతంబు నెట్లు చేయవలెను? ఆ వ్రతంబునకు విధియేమి? ఏ దేవతను పూజింపవలయును? పూర్వం బెవ్వరిచే నీ వ్రతంబాచరింపబడియె? దీనినెల్ల వివరంబుగా వివరింపవలయునని ప్రార్థించిన పరమేశ్వరుడు పార్వతీదేవిని గాంచి ఓ కాత్యాయనీ! వరలక్ష్మీ వ్రతమును సవిస్తరముగ జెప్పెద వినుము. మగధ దేశంబున కుండినంబను నొక పట్టణము గలదు. ఆ పట్టణము బంగారు ప్రాకారముల తోడను, బంగారు గోడలు గల యిండ్లతోనూ గూడియుండెను. అట్టి పట్టణము నందు చారుమతి యనునొక బ్రాహ్మణ స్త్రీ గలదు. ఆ వనితామణి భర్తను దేవునితో సమానముగ దలచి ప్రతి దినంబును ఉదయంబున మేల్కాంచి స్నానంబుచేసి పుష్పంబులచే భర్తకు పూజచేసి పిదప అత్తమామలకు ననేక విధంబులైన యుపచారంబులను చేసియు ఇంటి పనులను జేసికొని మితముగా ప్రియముగాను భాషించుచుండెను. ఇట్లుండ అమ్మహా పతివ్రతయందు వరలక్ష్మికి అనుగ్రహము గలిగి యొకనాడు స్వప్నంబున ప్రసన్నమై “ఓ చారుమతీ, నేను వరలక్ష్మీ దేవిని. నీయందు నాకు అనుగ్రహము గలిగి ప్రత్యక్షమైతిని. –శ్రావణ శుక్ల పూర్ణిమకు ముందుగా వచ్చెడి శుక్రవారమునాడు నన్ను పూజించిన నీవు కోరిన వరంబులు నిచ్చెదనని వచించిన చారుమతీ దేవి స్వప్నములోనే వరలక్ష్మీ దేవికి ప్రదక్షిణ నమస్కారములు చేసి ‘నమస్తే సర్వలోకానాం జనన్యై పుణ్యమూర్తయే!

శరణ్యే త్రిజగద్వంద్వే విష్ణు వక్షస్థలాలయే!! అని అనేక విధంబుల స్తోత్రము చేసి ఓ జగజ్జననీ! నీ కటాక్షంబు కలిగెనేని జనులు ధన్యులుగను, విద్వాంసులుగను సకల సంపన్నులు గను నయ్యెదరు. నేను జన్మాంతరంబున జేసిన పుణ్య విశేషమున మీ పాదదర్శనము నాకు గలిగినదని జెప్పిన వరలక్ష్మీ సంతోషంబు జెంది, చారుమతికి ననేక వరములిచ్చి యంతర్థానంబు నొంద చారుమతి తక్షణంబున నిదుర మేల్కొని యింటికి నాలుగు ప్రక్కలం జూచి వరలక్ష్మీ దేవిని గానక ఓహో! మనము కలగంటిమని స్వప్న వృత్తాంతము భర్తకు మామగారికి మొదలయిన వాండ్రతో జెప్పగా వారు ఈ స్వప్నము మిగుల ఉత్తమమయినదని శ్రావణ మాసంబు వచ్చినతోడనే వరలక్ష్మీ వ్రతం బావశ్యంబుగ జేయవలసిందని జెప్పిరి.

చారుమతి స్వప్నంబు విన్న స్త్రీలును శ్రావణమాసం ఎప్పుడు వచ్చునాయని ఎదురు చూచుచుండిరి. ఇట్లుండగా వీరి భాగ్యోదయంబు వలన శ్రావణ మాస పూర్ణిమకు ముందు వచ్చెడి శుక్రవారము వచ్చెను. అంత చారుమతియు మొదలగు స్త్రీలందరును ఈ దినంబే గదా వరలక్ష్మీ దేవి చెప్పిన దినంబని యుదయంబుననే మేల్కాంచి స్నానాదుల జేసి చిత్ర వస్త్రంబులను గట్టుకొని చారుమతీదేవి గృహంబున నొక ప్రదేశమునందు గోమయంబుచే నలికి మంటపం బేర్పరచి యందొక ఆసనంబువైచి దానిపై కొత్తబియ్యం బోసి మర్రి చిగుళ్ళు మొదలగు పంచపల్లవంబులచేత కలశంబేర్పరచి యందు వరలక్ష్మీదేవిని ఆవాహనము చేసి చారుమతి మొదలగు స్త్రీలందరూ మిగుల భక్తియుక్తులై సాయంకాలంబున “పద్మాసనే పద్మకరే సర్వలోకైక పూజితే! నారాయణ ప్రియే దేవి సుప్రీతా భవసర్వదా!!” అను శ్లోకముచే ధ్యానావాహనాది షోడశోపచార పూజలం చేసి తొమ్మిది సూత్రములు గల తోరంబును దక్షిణహస్తమునకు గట్టుకొని వరలక్ష్మీదేవికి నానావిధ భక్ష్య భోజ్యంబులను నివేదన జేసి ప్రదక్షిణము జేసిరి. ఇట్లొక ప్రదక్షిణము జేయగానే ఆ స్త్రీలందరికీ కాళ్ళయందు ఘల్లుఘల్లుమను నొక శబ్దము కలిగెను. అంత కాళ్ళకు జూచుకొనిన గజ్జెలు మొదలగు నాభరణములు కలిగియుండ చారుమతి మొదలగు స్త్రీలందరునూ ఓహో! వరలక్ష్మీదేవి కటాక్షం వలన గల్గినవని పరమానందంబు నొంది మరియొక్క ప్రదక్షిణంబు జేయగా హస్తములందు దగద్ధగాయమానంబుగా మెరయుచుండ నవరత్న ఖచితంబులైన నాభరణములుండుట గనిరి. ఇంక చెప్పనేల మూడవ ప్రదక్షిణంబు గావించిన తోడనే ఆ స్త్రీలందరూ సర్వభూషణాలంకృతులైరి. చారుమతి మొదలగు నా స్త్రీల గృహంబులెల్ల స్వర్ణమయంబులై రథ గజ తురగ వాహనములతో నిండియుండెను. అంత నా స్త్రీలను దోడ్కొని గృహంబులకు పోవుటకు వారి వారి యిండ్లనుండి గుర్రములు, ఏనుగులు, రథములు బండ్లును నా స్త్రీలు వరలక్ష్మీదేవిని పూజించి స్థలమునకు వచ్చి నిలిచియుండెను. పిదప చారుమతి మొదలగు స్త్రీలందరూ తమకు కల్పోక్తప్రకారముగా పూజచేయించిన బ్రాహ్మణోత్తముని గంధ పుష్పాక్షతలచే పూజించి పండ్రెండు కుడుములు వాయన దానం ఇచ్చి దక్షిణ తాంబూలము లొసంగి నమస్కారము చేసి ఆ బ్రాహ్మణోత్తమునిచే నాశీర్వాదంబు నొంది వరలక్ష్మీదేవికి నివేదన చేసి భక్ష్యాదులను బంధువులతో నెల్లరను భుజించి తమకొరకు వచ్చి కాచుకొని యుండు వాహనములపై యిండ్లకు బోవుచు ఒకరితో నొకరు ఓహో! చారుమతీదేవి భాగ్యంబేమని చెప్పవచ్చు. వరలక్ష్మీదేవి తనంతట స్వప్నములోకి వచ్చి ప్రత్యక్షం బాయెను. ఆ చారుమతీదేవి వలన కదా మనకిట్టి మహాభాగ్యం, సంపత్తులు గలిగెనని చారుమతీ దేవిని మిక్కిలి పొగుడుచు తమ తమ యిండ్లకు బోయిరి. పిదప చారుమతి మొదలగు స్త్రీలందరూ ప్రతి సంవత్సరంబును నీ వ్రతంబును చేయుచు పుత్రపౌత్రాభివృద్ధి గలిగి, ధనకనక వస్తు వాహనములతోడ గూడుకొని సుఖంబుగా నుండిరి. కావున ఓ పార్వతీ! యీ యుత్తమమైన వ్రతమును బ్రాహ్మణాది నాలుగు జాతుల వారును చేయవచ్చును. అట్లొనర్చిన సర్వ సౌభాగ్యంబులను గలిగి సుఖంబుగ నుందురు. ఈ కథను వినువారలకును, చదువు వారలకును వరలక్ష్మీ ప్రసాదము వలన సకల కార్యములు సిద్ధించును.

వాయన దానము:

శ్లో!! ఏవం సంపూజ్య కళ్యాణీం వరలక్ష్మీం స్వశక్తితః!

దాతవ్యం ద్వాదశాపూపం వాయనం హిద్విజాతయే!!

శ్లో!! ఇందిరా ప్రతిగృహ్ణాతు ఇందిరావై దదాతిచ

ఇందిరా తారకో బాభ్యాం ఇందిరాయై నమోనమః!!

Read More